ISO 9001’in en kritik bölümlerinden biri Madde 9 – Performans Değerlendirmedir. Bu madde, kalite yönetim sisteminin yalnızca kurulmakla kalmayıp, etkinliğinin düzenli olarak ölçülmesini şart koşar. Ancak birçok firmada performans değerlendirme, yalnızca “denetimden önce hazırlanan raporlar” ile sınırlı kalır. Oysa doğru uygulandığında bu madde, yönetimin karar alma süreçlerini güçlendiren bir geri bildirim mekanizmasıdır.
9.1 – İzleme, Ölçme, Analiz ve Değerlendirme
Yanlış anlama: “Yılda bir anket yapalım, ölçüm tamamdır.”
Doğru uygulama: Performans göstergeleri (KPI) sistematik ve sürekli izlenmelidir. PPM, zamanında teslimat, müşteri şikâyetleri, iç hata oranı gibi metrikler düzenli raporlanmalı, trendler analiz edilmeli ve sonuçlara göre aksiyon alınmalıdır.
9.2 – İç Denetim
Yanlış anlama: “Yılda bir kere denetim yapalım, sertifika için yeter.”
Doğru uygulama: İç denetim, bir “kontrol mekanizması” değil, bir “gelişim aracı”dır. Denetimler objektif yapılmalı, bulgular gerçekçi değerlendirilmeli ve düzeltici faaliyetler sahada takip edilmelidir.
9.3 – Yönetim Gözden Geçirmesi
Yanlış anlama: “Yönetim toplantısında rapor sunulsun, prosedür tamam.”
Doğru uygulama: Yönetim gözden geçirmesi, yalnızca rapor okumak değil; risk ve fırsatların değerlendirilmesi, kaynakların gözden geçirilmesi ve stratejik kararların alınmasıdır. Üst yönetim bu toplantıları canlı, interaktif ve çözüm odaklı yürütmelidir.
Sonuç
Madde 9, ISO 9001 sisteminin “nabzını tutan” bölümdür. İzleme ve ölçme olmadan gelişim olmaz. İç denetimler yalnızca kâğıt üzerinde yapılırsa sistem körleşir. Yönetim gözden geçirmeleri, rapor sunumundan öteye taşındığında işletme stratejik bir yön kazanır. Etkin Kalite olarak deneyimimiz, performansı düzenli ölçen firmaların sürekli iyileştirme kültürünü doğal şekilde yaşattığını göstermektedir.
Ölçmeden Yönetmek: Karanlıkta Araba Kullanmak (!)
ISO 9001’in 9. maddesi, performansın düzenli izlenmesini, iç denetimlerin yapılmasını ve yönetim gözden geçirmelerinin gerçekleştirilmesini zorunlu kılar. Ancak birçok firmada bu süreçler yalnızca “rapor hazırlamak” olarak görülüyor. Oysa doğru uygulandığında Madde 9, işletmenin nabzını tutar ve stratejik kararların temelini oluşturur.
👉 Sizce firmanızda performans gerçekten ölçülüyor mu, yoksa sadece raporlanıyor mu?
